Όπου να ‘ναι φίλες μου, οι εκδηλώσεις της αποκριάς κορυφώνονται και έρχεται η «Καθαρά Δευτέρα», η οποία σηματοδοτεί τη λήξη του γλεντιού και του ξεφαντώματος και την αφετηρία της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής.

Για το χριστιανικό κόσμο η Καθαρά Δευτέρα είναι μια ιδιαίτερη μέρα και γιορτάζεται, με εκδρομές σε κοντινούς εξοχικούς προορισμούς, γλέντι και φαγοπότι με διάφορα νηστίσιμα, «σαρακοστιανά», εδέσματα.

Σε αυτό το Σαρακοστιανό τσιμπούσι, πρωταγωνιστεί η παραδοσιακή λαγάνα με τη συνοδεία του χαλβά, της ταραμοσαλάτας και της ελιάς.

Στο xωριό μου -και σε όλα τα χωριά της Φλώρινας-, η  Καθαρή Δευτέρα όνομάζονταν καθαρή γιατί οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σκεύη τους, τρίβοντάς τα με αλυσίβα, ένα μείγμα νερού και στάχτης, για να μην έχουν επάνω τους κανένα ίχνος λαδιού έτσι ώστε η νηστεία να είναι απόλυτη.

Είπαμε, Καθαρά Δευτέρα είναι η αρχή για πνευματική και σωματική  κάθαρση…

Οι εκδρομές στις εξοχές καθώς και το πέταγμα του χαρταετού είναι έθιμα δανεικά νοτιοελλαδίτικα που μας ήρθαν μαζί με πολλά άλλα μετά τη απελευθέρωση.

Μια χαρακτηριστική λέξη που χρησιμοποιούμε για την Καθαρά Δευτέρα -δανεικιά κι αυτή- είναι τα «Κούλουμα». Σύμφωνα με όσα λέει ο Νικόλαος Πολίτης, πατέρας της ελληνικής λαογραφίας, τα κούλουμα προέρχονται από τη λατινική λέξη Culumus που σημαίνει αφθονία αλλά και “τέλος”. Το τέλος της αποκριάς.

Ότι κι αν σημαίνει όμως η λέξη αυτή, στις μέρες μας η Καθαρά Δευτέρα, είναι ημέρα διασκέδασης και φαγητού, γι’ αυτό, ανασκουμπωθείτε για να φτιάξουμε νοστιμότατες λαγάνες. Δοκίμασα τρεις συνταγές και σας προτείνω την καλύτερη…

Υλικά (για 4 λαγάνες):

• 5 γεμάτα φλυτζ. τσαγ. αλεύρι (για όλες τις χρήσεις)
• 2½  φλυτζ. τσαγ. χλιαρό νερό
• 1 κουτ. γλυκ. ζάχαρη
• 1½ κουτ. γλυκ. αλάτι
• 1 κουτ. σουπ. ελαιόλαδο
• 1 φακελάκι ξερή μαγιά
• Σουσάμι

Εκτέλεση:

Κοσκινίστε το αλεύρι σε λεκανίτσα και ξεκινήστε με το «πιάσιμο του προζυμιού» όπως έλεγε η γιαγιά μου.

Σε μικρό μπολ, ρίξτε τη ζάχαρη, τη μαγιά, το ένα από τα πέντε φλυτζάνια αλεύρι και ένα φλυτζάνι χλιαρό νερό.

Ανακατέψτε καλά με μια ξύλινη κουτάλα, να διαλυθεί καλά το αλεύρι και να γίνει ένας χυλός…

Σκεπάστε το μπολ και αφήστε το στην άκρη μέχρι να βγάλει φουσκάλες.

Στο υπόλοιπο αλεύρι, ανοίξτε μια λακουβίτσα, ρίξτε το αλάτι, το λάδι το προζύμι που έχετε «πιάσει» και λίγο-λίγο ένα φλυτζάνι χλιαρό νερό…

Ζυμώστε κυκλικά παίρνοντας το αλεύρι από τα πλάγια προς το κέντρο. Αν χρειαστεί, προσθέστε και το υπόλοιπο νερό.

Πρέπει να πετύχετε μια ζύμη τρυφερή, μαλακιά και εύπλαστη που μπορείτε να τη χειριστείτε χωρίς να κολλάει στα χέρια σας.

Σκεπάστε τη με καθαρή πετσέτα και βάλτε τη σε ζεστό μέρος να διπλασιαστεί σε όγκο…

Αφού φουσκώσει, χωρίστε τη ζύμη σε τέσσερα κομμάτια και φτιάξτε τέσσερις μπάλες.

Ανοίξτε κάθε μπάλα σε λεπτό φύλλο με τον πλάστη ή με το χέρι σας και δώστε το σχήμα της λαγάνας.

Για το ψήσιμο θα χρειαστείτε δύο ταψιά στρωμένα με λαδόκολλα.

Σκεπάστε τις και αφήστε τις για λίγο να ξαναφουσκώσουν. Πατήστε τις με τα δάχτυλά σας σε διάφορα μέρη για να δημιουργηθούν οι χαρακτηριστικές λακουβίτσες…

Τρυπήστε μ’ ένα πηρούνι εδώ κι εκεί. Αλείψτε τις με νερό και πασπαλίστε τις με σουσάμι μπόλικο.

Ψήστε τις σε προθερμασμένο φούρνο στους 180-200 βαθμούς για 25-30 λεπτά, μέχρι να ροδοκοκκινίσουν.

Εγώ τις έψησα στον αέρα για να τελειώνω γρήγορα και με τα δυο ταψιά. Ψήθηκαν ωραιότατα!

Αυτά για σήμερα φίλες μου…

Σας εύχομαι να περάσετε καλά την Καθαρά Δευτέρα και ως την επόμενη συνταγή να θυμάστε ότι το να δίνεις χαρά σε φέρνει κοντά στην ευτυχία και ότι η ευτυχία, είναι ένα αγαθό που πολλαπλασιάζεται… μόνο όταν διαιρείται!

Σας φιλώ αυγή…